Fərdi reabilitasiya proqramı nədir?
Dövlət Tibbi-Sosial Ekspertiza və Reabilitasiya Agentliyinin Tibbi-sosial ekspert komissiyaları (TSEK) əlilliyi olan şəxsin peşə-əmək qabiliyyətinin, tibbi, psixoloji-pedaqoji, sosial bacarıqlarının, mənzil-məişət şəraitinin kompleks qiymətləndirilməsini həyata keçirir, reabilitasiya potensialını dəyərləndirir, eləcə də əlilliyi olan şəxsin itirilmiş funksiyalarının bərpasına yönəldilən reabilitasiya vasitələri və xidmətləri, həmçinin sanatoriya-kurort müalicəsinə ehtiyacını müəyyənləşdirir. Bu zaman əlilliyi olan şəxsin ictimai və peşə fəaliyyəti, təhsili və maraq dairəsi nəzərə alınır. TSEK Fərdi Reabilitasiya proqramının hazırlanması prosesinə aidiyyəti üzrə mütəxəssisləri cəlb edə bilər.
Fərdi reabilitasiya proqramı hansı müddətə tərtib edilir?
Fərdi Reabilitasiya proqramı (bundan sonra - Fərdi proqram) əlilliyin müəyyən edildiyi müddətə, əlillik müddətsiz müəyyən edildikdə isə 5 (beş) il müddətinə tərtib olunur, Dövlət Tibbi-Sosial Ekspertiza və Reabilitasiya Agentliyinin Tibbi-sosial ekspert komissiyaları (TSEK) hər bir reabilitasiya tədbirinin həyata keçirilməsi müddətini, Fərdi proqramın müddətindən çox olmamaqla müəyyən edirlər. TSEK tərəfindən Fərdi proqram əlilliyi olan şəxsin və (və ya) onun qanuni nümayəndəsinin iştirakı ilə 2 (iki) iş günü ərzində hazırlanır. Hazırlanmış Fərdi proqram 1 (bir) iş günü müddətində Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin Mərkəzləşdirilmiş elektron informasiya sisteminə daxil edilir. Fərdi proqram hazırlanan zaman əlilliyi olan şəxsin və (və ya) onun qanuni nümayəndəsinin fikirləri nəzərə alınır.
Fərdi reabilitasiya proqramının elektron qaydada izlənilməsi
Hazırlanmış Fərdi Reabilitasiya proqramı (bundan sonra - Fərdi proqram) Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin “e-sosial” internet portalında əlilliyi olan şəxsin şəxsi kabinetində xüsusi bölmədə əks olunur. Şəxsi kabinetdə əlilliyi olan şəxsin fərdi məlumatları, orqanizmin funksiyalarının pozulması faizi, səbəbi, müddəti, Fərdi proqramın təsdiq olunma tarixi, proqram üzrə keçiriləcək reabilitasiya tədbirləri, onların başlanma və bitmə tarixləri, habelə onların icra vəziyyəti barədə məlumatlar əks olunur.
Əlilliyi olan şəxslərin reabilitasiya müəssisəsinə qəbul edilməsi və reabilitasiya tədbirlərinin həyata keçirilməsi qaydası
Əlilliyi olan şəxslərə Fərdi Reabilitasiya Proqramı əsasında göstərilən reabilitasiya xidmətlərinin uçotu Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin Mərkəzləşdirilmiş elektron informasiya sisteminin “Əlillik” (TSERAS) altsistemi vasitəsilə aparılır. Müəssisəyə qəbula ən azı 2 (iki) iş günü qalmış bu barədə məlumat əlilliyi olan şəxsin əlaqə vasitələrinin birinə (telefon, elektron poçt və s.) göndərilir, eləcə də reabilitasiya müəssisəsinə əlilliyi olan şəxsin gəlmə tarixi və vaxtı barədə məlumat verilir. Əlilliyi olan şəxsin reabilitasiya müəssisəsində qalma müddəti Fərdi Reabilitasiya Proqramına əsasən reabilitasiya tədbirlərinin növü, xarakteri və həcmindən asılı olaraq müəyyən olunur.
Reabilitasiya müəssisəsinə əlilliyi olan şəxslərin qəbul edilməsinə əks göstərişlər aşağıdakılardır:
- xəstəliyin xüsusi stasionar müalicə tələb edən kəskinləşmə və yarımkəskin mərhələsi;
- stasionarda müalicə tələb edən tez-tez kəskinləşməyə və dekompensasiyaya, residivə meyilli ruhi xəstəliklər;
- fəal fazada bədxassəli şişlər;
- müxtəlif mənşəli kaxeksiyalar;
- geniş trofik və yataq yaraları;
- irinli-nekrotik xəstəliklər;
- yoluxucu və zöhrəvi xəstəliklər.
Hansı xəstəliklər üzrə tibbi göstərişlər əlilliyi olan şəxslərə dövlət tərəfindən pulsuz minik avtomobili verilməsinə əsasdır?
- ikinci (II B) dərəcəli xroniki qan dövranı çatışmazlığı;
- ağciyər çatışmazlığı, II dərəcəli;
- bir aşağı ətrafın iflici və ya nəzərəçarpan parezi;
- hemiplegiya, nəzərəçarpan hemiparez;
- nəzərəçarpan ataksiya, hiperkinetik amiostatik sindrom;
- hər iki aşağı ətrafın xroniki tromboobliterasiyaedici xəstəlikləri, II dərəcə arterial çatışmazlıqları, aşağı ətraf venalarının xəstəlikləri, hər iki aşağı ətrafda II-III dərəcə venoz çatışmazlığı, trofiki pozuntularla;
- hər iki aşağı ətrafın fillik xəstəliyi;
- hər iki pəncənin Şopar və yaxud daha yüksək səviyyədə güdülü;
- aşağı ətrafın baldır və yaxud bud səviyyəsində güdülü;
- hər iki bud-çanaq oynağının ankilozu;
- onurğanın ayaq üstə durmağı və hərəkəti xeyli çətinləşdirən xəstəlikləri, deformasiyaları. Onurğa sütunu funksiyasının kəskin nəzərəçarpan pozulması ilə müşahidə olunan III-IV dərəcəli əyilmələr;
- bir aşağı ətraf və ya çanaq qurşağı sümüklərinin xroniki osteomieti (2 ildən artıq gedişli fistula və ya sekvestrli boş-luqların olması ilə);
- aşağı ətrafda böyük ölçülü (sümük çevrəsinin yarısından artığı dağıldıqda) sümük defekti və yaxud uzun müddət sağalmayan xora (10 sm2-dən böyük) olduqda;
- hər iki bud və yaxud baldır sümüklərinin əyri bitişmiş sınığı nəticəsində aşağı ətrafın funksiyasının kəskin pozulması, hər iki bud-çanaq və yaxud həriki diz oynaqlarında kəskin kontraktura olduğu halda;
- əlilliyi olan şəxsin hər iki gözünün görmə itiliyi 0,04-dən aşağı və ya görmə sahəsi 5 (beş) dərəcədən aşağı olduqda.
Reabilitasiya vasitələri ilə təmin olunma prosesi hansı qaydada həyata keçirilir?
Əlilliyin müəyyən edilməsi tarixindən 10 (on) iş günü müddətində Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin Mərkəzləşdirilmiş elektron informasiya sistemi üzərindən əlilliyi olan şəxsin və (və ya) onun qanuni nümayəndəsinin əlaqə vasitələrinin birinə Fərdi Reabilitasiya Proqramının (bundan sonra - Fərdi proqram) hazırlanması üçün vaxt və yer barədə məlumat göndərilir.
Əlilliyi olan şəxsin qanuni nümayəndəsi olmadıqda, eləcə də qanuni nümayəndə və ya əlilliyi olan şəxs Fərdi proqramın hazırlanmasında iştirak edə bilməyəcəyi barədə Dövlət Tibbi-Sosial Ekspertiza və Reabilitasiya Agentliyinin Tibbi-sosial ekspert komissiyasını (TSEK) məlumatlandırdıqda Fərdi proqram onun yaşadığı yerdə hazırlanır.
TSEK əlilliyi olan şəxsin reabilitasiya vasitələri ehtiyacını müəyyənləşdirir.
Reabilitasiya vasitələri əlilliyi olan şəxsə və ya onun qanuni nümayəndəsinə şəxsiyyəti təsdiq edən sənəd və ya Azərbaycan Respublikasının ərazisində daimi yaşamaq üçün icazə vəsiqəsi, qanuni nümayəndəyə münasibətdə isə müvafiq etibarnamə əsasında təhvil verilir.
Reabilitasiya vasitələrini haradan əldə etmək olar?
Fərdi Reabilitasiya Proqramında reabilitasiya vasitələrinə dair müvafiq göstərişlərin müəyyən edildiyi tarixdən etibarən minik avtomobilləri Sosial Xidmətlər Agentliyi və ya Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyindəki “Dayanıqlı və Operativ Sosial Təminat Agentliyi”nin “DOST” mərkəzləri, digər reabilitasiya vasitələri isə Dövlət Tibbi-Sosial Ekspertiza və Reabilitasiya Agentliyinin tabeliyindəki Protez-Ortopedik Bərpa Mərkəzi və ya “DOST” mərkəzi tərəfindən əlilliyi olan şəxsin və ya onun qanuni nümayəndəsinin müraciəti əsasında onlara təhvil verilir.
Əlilliyi olan şəxslərə dövlət büdcəsi hesabına verilən reabilitasiya vasitələrinin siyahısı:
Hərəkətlilik üçün reabilitasiya vasitələri
- Yuxarı ətraf protezləri:
- şin-dəri və ya modul tipli yuxarı ətraf protezi;
- yüksək texnologiyalı yuxarı ətraf protezi (elektron komplektləşdiricilərdən istifadə olunmaqla);
- yüksək texnologiyalı yuxarı ətraf protezi (elektron komplektləşdiricilərdən istifadə olunmamaqla);
- yuxarı ətraf işçi protezi;
- kosmetik yuxarı ətraf protezi;
- yuxarı ətraf üçün ehtiyat protezləri.
- Yuxarı ətraf protezləri üçün əlavələr:
- yuxarı ətraf protezləri üçün kosmetik üzlüklər;
- yuxarı ətraf protezləri üçün silikon içlik;
- yuxarı ətraf protezlərini geyinmək üçün köməkçi vasitə;
- rezin yanlıqlı ayaqqabı;
- taxma ucluq - maqqaş;
- taxma ucluq - mişar dəstəyi;
- taxma ucluq - ikiqat halqa;
- taxma ucluq - çəkic;
- taxma ucluq - iskənə;
- taxma ucluq - qələm;
- taxma ucluq - qarmaq;
- taxma ucluq - kerner;
- taxma ucluq - mişar üçün;
- taxma ucluq - qayçı;
- taxma ucluq - məngənə;
- taxma ucluq - universal sıxac;
- taxma ucluq - açar dəsti üçün;
- taxma ucluq - ütü üçün;
- elastik bint.
- Aşağı ətraf protezləri:
- şin-dəri və ya modul tipli aşağı ətraf protezi;
- yüksək texnologiyalı aşağı ətraf protezi (elektron komplektləşdiricilərdən istifadə olunmaqla);
- yüksək texnologiyalı aşağı ətraf protezi (elektron komplektləşdiricilərdən istifadə olunmamaqla);
- pəncə protezi;
- aşağı ətraf üçün ehtiyat protezləri.
- Aşağı ətraf protezləri üçün əlavələr:
- bud üçün corab (xovlu, yun, pambıq, neylon və s.);
- baldır üçün corab (xovlu, yun, pambıq, neylon və s.);
- aşağı ətraf protezləri üçün silikon içlik;
- dermo corab;
- aşağı ətraf protezləri üçün kosmetik üzlüklər;
- elastik bint;
- bud protezi üçün bandaj;
- baldır protezi üçün bandaj;
- aşağı ətraf protezlərini geyinmək üçün köməkçi vasitə;
- protez üçün ayaqqabı.
- Ortopedik ayaqqabılar:
- sadə və ya mürəkkəb ortopedik ayaqqabı;
- ortopedik başmaq.
- Ortopedik ayaqqabılar üçün əlavələr:
- ortopedik ayaqqabılar üçün korreksiyaedici içlik-supinator;
- ortopedik ayaqqabılar üçün korreksiyaedici içlik-pronator.
- Baş ortezləri:
- Onurğa üçün ortezlər (korsetlər):
- sərt korset (bədən, boyun üçün);
- korreksiyaedici bandaj, yumşaq korset.
- Yuxarı ətraf ortezləri:
- şin-dəri, polimer və ya sintetik qatran tərkibli yuxarı ətraf üçün ortopedik aparat;
- karbonla hazırlanan yuxarı ətraflar üçün ortopedik aparat;
- yuxarı ətraf üçün bandaj;
- yuxarı ətraf tutoru.
- Aşağı ətraf ortezləri:
- şin-dəri, polimer və ya sintetik qatran tərkibli aşağı ətraf üçün ortopedik aparat;
- karbonla hazırlanan aşağı ətraflar üçün ortopedik aparat;
- yüksək texnologiyalı aşağı ətraf üçün ortopedik aparat (elektron komplektləşdiricilərdən istifadə olunmaqla);
- aşağı ətraf üçün bandaj;
- aşağı ətraf tutoru.
- Təkərli oturacaqlar:
- universal mühərrikli təkərli oturacaq;
- əlavə fiksasiyası (dəstəkləyici) olan mühərrikli təkərli oturacaq;
- qapalı məkanda (otaqda) istifadə üçün universal mexaniki təkərli oturacaq;
- əlavə fiksasiyası (dəstəkləyici) olan qapalı məkanda (otaqda) istifadə üçün mexaniki təkərli oturacaq;
- açıq məkanda istifadə üçün universal mexaniki təkərli oturacaq;
- əlavə fiksasiyası (dəstəkləyici) olan açıq məkanda istifadə üçün mexaniki təkərli oturacaq;
- sanitar-təchizatlı təkərli oturacaq.
- Təkərli oturacaqlar üçün əlavələr:
- təkərli oturacağın təkan çarxının üzlüyü;
- mühərrikli təkərli oturacaqların akkumulyatoru;
- isti örtük.
- Əsalar və qoltuqaltı/dirsəkaltı ağaclar:
- əsa (təkdayaqlı);
- əsa (çoxdayaqlı);
- qoltuqaltı ağac (təkdayaqlı);
- qoltuqaltı ağac (çoxdayaqlı);
- dirsəkaltı ağac (təkdayaqlı);
- dirsəkaltı ağac (çoxdayaqlı).
- Əsalar və qoltuqaltı/dirsəkaltı ağaclar üçün əlavələr:
- əsalar, qoltuqaltılar, dirsəkaltılar və dördayaqlı hərəkət çərçivəsi üçün rezin ucluq.
- Digər hərəkət vasitələri:
- şaquli, tənzimlənən çərçivə (statik vertikalizator);
- dördayaqlı dayaq hərəkət çərçivəsi/vasitəsi (volker);
- gəzinti üçün təkərli hərəkət vasitəsi (rollator);
- hərəkətli qaldırıcı qurğu;
- ayaq əyriliyi breketləri;
- yıxılma detektorları;
- çarpayı üçün dayaqlar.
- Mühəccərlər/Tutacaqlar:
- vanna otağı üçün mühəccər/tutacaq;
- tualet otağı üçün mühəccər/tutacaq;
- daşına bilən panduslar.
Özünəqulluq üçün reabilitasiya vasitələri
- duş/hamam otağı üçün stul və ya kətil;
- tualet kreslosu;
- hopdurucu bez;
- hopdurucu mələfə;
- kolostoma torbası;
- urestoma torbası;
- kateterlər;
- tənzimlənən çarpayılar;
- süd vəzi protezi;
- ortopedik döşəkçə;
- ortopedik döşək;
- ortopedik yastıq;
- kompression və ya venoz corab;
- kompression və ya venoz kalqotka;
- kompression və ya venoz qolfi;
- geyinmə, soyunma və tutmaq üçün köməkçi vasitələr;
- tutacaq (kiçik əşyaları götürmək üçün);
- özünəqulluq üçün reabilitasiya vasitələrinin əlavələri;
- yapışqantəmizləyən salfet;
- yapışqantəmizləyən sprey;
- krem;
- absorbsiya tozu;
- iyi neytrallaşdıran sprey;
- təmizləyici salfet;
- süd vəzi büsthalteri.
Görmə üçün reabilitasiya vasitələri
- brayl vasitələri;
- brayl əlifbası ilə yazılmış saat;
- brayl sistemi ilə yazı üçün cihaz;
- brayl sistemi ilə yazı cihazı üçün əlavələr;
- brayl sistemi ilə yazı üçün daş qələm (qrifel);
- qabarıq-nöqtəli şriftlərlə yazı üçün kağız;
- brayl əlifbası;
- brayl əlifbası lövhəsi;
- görmə üçün digər reabilitasiya vasitələri;
- optik böyüdücülər (lupalar daxil);
- ekran oxuyucuları (skrinriderlər);
- danışan kitab;
- səsli tonometr;
- səsli termometr;
- ağ əsa.
Eşitmə üçün reabilitasiya vasitələri
- eşitmə aparatları;
- eşitmə aparatı;
- eşitmə aparatı üçün əlavələr;
- eşitmə aparatı üçün batareyalar;
- eşitmə aparatı üçün qulaqlıq;
- eşitmə üçün digər reabilitasiya vasitələri;
- eşitmə cihazı/FM sistemləri;
- işıq/səs/vibrasiya ilə həyəcan siqnal cihazı.
Ünsiyyət üçün reabilitasiya vasitələri
- ünsiyyət lövhələri/kitabları/kartları;
- fərdi həyəcan-siqnalizasiya sistemləri;
- səs protezi (səs aparatı).
Hansı kateqoriyadan olan şəxslər dövlət tərəfindən minik avtomobili ilə təmin olunur?
- Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyünün, müstəqilliyinin və konstitusiya quruluşunun müdafiəsi ilə əlaqədar əlilliyi müəyyən olunmuş şəxslərin;
- 1990-cı ilin 20 Yanvar hadisələri ilə əlaqədar əlilliyi müəyyən olunmuş şəxslərin;
- hərbi xidmət vəzifələrini (xidməti vəzifələri) yerinə yetirməklə əlaqədar əlilliyi müəyyən olunmuş şəxslərin;
- Çernobıl AES-də hərbi xidmət vəzifələrini (xidməti vəzifələri) yerinə yetirməklə əlaqədar əlilliyi müəyyən olunmuş şəxslərin;
- Çernobıl AES-də qəzanın ləğvi ilə əlaqədar əlilliyi müəyyən olunmuş şəxslərin.
Hansı kateqoriyadan olan şəxslər dövlət tərəfindən minik avtomobili ilə növbədənkanar təmin olunurlar?
- Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyünün, müstəqilliyinin və konstitusiya quruluşunun müdafiəsi ilə əlaqədar əlilliyi müəyyən olunmuş şəxslər.
Minik avtomobillərinin qeydiyyata götürülməsi
Minik avtomobili Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin mülkiyyətində saxlanılmaqla qeydiyyata götürülür.
Minik avtomobili ilə təmin olunmuş əlilliyi olan şəxs vəfət etdikdən sonra minik avtomobilinin dövlət qeydiyyatından çıxarılması
Minik avtomobili verilmiş şəxs vəfat etdikdən sonra avtomobil onun ailə üzvündən birinin adına keçirilməklə qeydiyyatdan çıxarılır və vəfat etmiş şəxsin ailəsinin mülkiyyətinə verilir.
Reabilitasiya vasitələrinin istifadə müddəti başa çatmazdan əvvəl yararsız vəziyyətə düşməsi
“Əlilliyi olan şəxslərin reabilitasiya vasitələri ilə təmin edilməsi Şərtləri və Qaydası”nın 3-cü hissəsinin müddəaları nəzərə alınmaqla, reabilitasiya vasitələri istifadə müddəti başa çatmazdan əvvəl yararsız vəziyyətə düşdükdə, yaxud şəxsdə hər hansı bir xəstəlik və ya anatomik-funksional dəyişiklik baş verdikdə, habelə əlilliyi olan uşağın inkişafı ilə əlaqədar istifadəyə uyğun olmadığı təqdirdə həmin reabilitasiya vasitələri Dövlət Tibbi-Sosial Ekspertiza və Reabilitasiya Agentliyinin tabeliyində Protez-Ortopedik İstehsalat və Reabilitasiya Mərkəzinin tibbi-texniki komissiyasının qərarı əsasında dövlət vəsaiti hesabına təmir edilir və ya “Əlilliyi olan şəxslərin reabilitasiya vasitələri ilə təmin edilməsi Şərtləri və Qaydası”nın əlavəsi ilə müəyyən edilmiş təmir müddətlərində təmir etmək mümkün olmadıqda isə yenisi ilə əvəz edilir.
Şəxsə verilmiş təkərli oturacağın istifadə müddəti başa çatmazdan əvvəl yararsız vəziyyətə düşməsi
Şəxsə verilmiş təkərli oturacaqlar istifadə müddəti başa çatmamışdan əvvəl yararsız vəziyyətə düşdükdə, şəxsin və ya onun qanuni nümayəndəsinin müraciəti əsasında Dövlət Tibbi-Sosial Ekspertiza və Reabilitasiya Agentliyinin (bundan sonra - Agentlik) tabeliyində Protez-Ortopedik İstehsalat və Reabilitasiya Mərkəzinin (bundan sonra - Mərkəz) tibbi-texniki komissiyası tərəfindən həmin reabilitasiya vasitələrinə 3 (üç) iş günü müddətində texniki baxış keçirilir, təmiri mümkün olduqda Mərkəzin tibbi-texniki komissiyasının qərarı əsasında təmir olunur və “Əlilliyi olan şəxslərin reabilitasiya vasitələri ilə təmin edilməsi Şərtləri və Qaydası”nın əlavəsi ilə müəyyən edilmiş təmir müddətlərində təmiri mümkün olmadıqda Mərkəzin tibbi-texniki komissiyasının aktı və Agentliyin qərarı əsasında Mərkəz tərəfindən yenisi ilə əvəz olunur.
Əlilliyi olan uşağa verilmiş təkərli oturacağın istifadə müddəti başa çatmamışdan əvvəl şəxsin inkişafı ilə əlaqədar istifadəyə uyğun olmaması
Şəxsin qanuni nümayəndəsinin müraciəti əsasında həmin reabilitasiya vasitəsi Dövlət Tibbi-Sosial Ekspertiza və Reabilitasiya Agentliyinin tabeliyində Protez-Ortopedik İstehsalat və Reabilitasiya Mərkəzinin (bundan sonra - Mərkəz) tibbi-texniki komissiyasının qərarı əsasında Mərkəz tərəfindən yenisi ilə əvəz olunur.
Növbəlilik hansı formada həyata keçirilir və haradan izləmək olar?
- Əlilliyi olan şəxs minik avtomobili və ya mühərrikli təkərli oturacaqla Fərdi Reabilitasiya Proqramının tərtib edilmə ardıcıllığına görə formalaşan növbəliliyə uyğun olaraq təmin edilir;
- “Əlilliyi olan şəxslərin reabilitasiya vasitələri ilə təmin edilməsi Şərtləri və Qaydasına” uyğun olaraq minik avtomobili və ya mühərrikli təkərli oturacaq təyini barədə qərar verildiyi gün əlilliyi olan şəxsə dair məlumatlar Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin (bundan sonra - Nazirlik) Mərkəzləşdirilmiş elektron informasiya sistemindəki növbəlilik siyahısına daxil edilir;
- Əlilliyi olan şəxs özünün növbəsi barədə məlumatları Nazirliyin "e-sosial.az" internet portalından əldə edə bilər.
Abilitasiya nədir?
Əlilliyi olan şəxsin mövcud potensialını maksimum inkişaf etdirmək, habelə əlilliyi olan şəxsdə olmayan bacarıqların öyrədilməsi yolu ilə sərbəst yaşamaq imkanlarının artırılması nəzərdə tutulur.
Abilitasiya proqramının hazırlanması hansı mərhələlərdən ibarətdir?
- abilitasiya üçün potensial imkan və qabiliyyətlərin qiymətləndirilməsi;
- abilitasiya tədbirləri üzrə nəticələrin proqnozlaşdırılması;
- abilitasiya tədbirlərinin müəyyən edilməsi.
Abilitasiya tədbirləri hansı müddətə hazırlanır?
Dövlət Tibbi-Sosial Ekspertiza və Reabilitasiya Agentliyinin Tibbi-sosial ekspert komissiyası tərəfindən əlilliyi olan şəxsin və (və ya) onun qanuni nümayəndəsinin iştirakı ilə abilitasiya tədbirləri 2 (iki) iş günü müddətində hazırlanır. Hazırlanmış abilitasiya tədbirləri 1 (bir) iş günü müddətində Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin Mərkəzləşdirilmiş Eelektron informasiya sisteminə daxil edilir.
Abilitasiya tədbirlərinin elektron qaydada izlənilməsi
Hazırlanmış abilitasiya tədbirləri Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin “e-sosial” internet portalında əlilliyi olan şəxsin şəxsi kabinetində xüsusi bölmədə əks olunur. Şəxsi kabinetdə əlilliyi olan şəxsin fərdi məlumatları, orqanizmin funksiyalarının pozulması faizi, səbəbi, müddəti, abilitasiya tədbirlərinin təsdiq olunması tarixi, müəyyənləşdirilmiş tədbirlər, onların başlanılması və bitməsi tarixləri, habelə icra vəziyyəti barədə məlumatlar əks olunur.
Əlilliyi olan şəxsin abilitasiyası tədbirləri
- Özünəqulluq bacarığının öyrədilməsi;
- Sərbəst hərəkətetmə bacarığının öyrədilməsi;
- İstiqamət seçmə bacarığının öyrədilməsi;
- Ünsiyyət bacarığının öyrədilməsi;
- Davranışına nəzarətetmə bacarığının öyrədilməsi;
- Öyrənmə (qavrama) bacarığının aşılanması;
- Əmək fəaliyyəti bacarığının öyrədilməsi.
| Bunları bilmək lazımdır |
|
Əlilliyi olan şəxsə verilmiş minik avtomobilinin və ya mühərrikli təkərli oturacağın satılması və ya bağışlanması qadağandır. Minik avtomobilini idarə etmək hüququ həm əlilliyi olan şəxsə, həm də onunla eyni yaşayış məntəqəsində yaşayan sürücülük vəsiqəsi olan ailə üzvünə verilir.
Minik avtomobili və ya mühərrikli təkərli oturacaq almış ailəsi olmayan əlilliyi olan şəxs vəfat etdikdə, minik avtomobili Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyində Sosial Xidmətlər Agentliyi, mühərrikli təkərli oturacaq isə Dövlət Tibbi Sosial Ekspertiza və Reabilitasiya Agentliyi tərəfindən götürülür və növbəlilik siyahısındakı ardıcıllığa uyğun olaraq digər əlilliyi olan şəxsə verilir.
Sosial Xidmətlər Agentliyinin tabeliyindəki sosial xidmət müəssisələrində tam dövlət təminatında olan əlilliyi olan şəxslərə minik avtomobili verilmir.
Reabilitasiya vasitələrinin texniki normativ hüquqi aktlara uyğunluğuna nəzarət Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən həyata keçirilir.
|
